نویسنده: هادی

ظاهرا درس «میکروبیولوژی عمومی» در دانشکده مهندسی شیمی دانشگاه شریف در ترم آینده ارائه خواهد شد.

ادامه خواندن “درس میکروبیولوژی عمومی”

یکی از دانشجویان بسیار خوب، متن زیر را برای بنده ارسال کرده‌اند:

بنده دانشجوی سال آخر نرم افزار هستم و با توجه به نزدیکی فرصت کردیت و ثبت نام کنکور ارشد باید به زودی رشته‌ی ارشدم را انتخاب کنم. بنده برنامه‌ام این است که اگر برای دکترا هم از ایران رفتم برگردم و زندگی‌ام را در ایران تشکیل دهم، و علاقه‌مند به داشتن شغل آکادمیک هستم و این را می‌دانم که اگر بخواهم «رضایت شغلی» داشته باشم نیاز‌مندم که بدانم تلاش‌هایم «اثرگذاری» بالایی دارد. اما با این شهود رو به رو هستم که اگر در ایران استاد کامپیوتر در گرایش‌های نظری (مثلا هوش مصنوعی یا علوم کامپیوتر) بشوی، اثرگذاری پایینی داری. دلایل من برای داشتن این شهود این است:

1- استادی که در یکی از چند دانشگاه برتر دنیا در حال پژوهش است، حس «پیش بردن یک زمینه علمی» را دارد و به او حس اثربخش بودن و در نتیجه رضایت شغلی می‌دهد، اما با استادی و کار پژوهشی در ایران، به خاطر نبودن در کانون مرکز آن علم، یا نبود امکانات و همکار خوب،  یا به هر دلیل دیگری به نظر می‌آید که یا پژوهش خوبی نمی‌توانی انجام‌دهی، یا اگر هم انجام‌دهی خیلی دیده نمی‌شود و خلاصه به این حس نمی‌رسی که پژوهش‌هایت اثر بخشی جدی‌ای داشته است، (در حدی که خودت را آغازگر یک مسیر یا نگاه جدی بدانی) که از صرف کردن عمر خودت در آن راضی باشی.

2- از طرف دیگر مساله‌هایی که حل می‌کنی و تلاش‌هایت کمکی به مردم اطرافت، کشورت یا شرکت‌های دور و برت نمی‌کند (مثلا مشابه کسی که در هر شرکت داخلی یا خارجی کار R&D می‌کند) و از این جهت هم حس اثر گذاری نخواهی داشت و و ناراضی خواهی بود.

برای همین به فکر دو رشته‌ی دیگر افتادم. یا تغییر رشته به اقتصاد، که علاوه بر این که فضای پژوهشی با جنبه‌های ریاضی دارد و به سلیقه بنده می‌خورد، آن طور که از دیدن فعالیت‌های اساتید اقتصاد شریف دستم آمده، فضای کار پژوهشی‌شان می‌تواند ناظر به مسایل اقتصاد ایران باشد و خوب این احساس اثرگذار بودن و رضایت به انسان خواهد داد.
و یا این که به رشته MBA بروم و کلا فضای پژوهش و استادی را کنار بگذارم.

بسیار خوشحال می شوم که در این قضاوت ها هر اشتباهی را می بینید و یا هر را نقدی که حس می کنید را بفرمایید.

شاید متن زیر پاسخ مناسبی برای ایشان باشد:

به نظر می‌آید شما به دنبال اثرگذاری در اطرافتان در ایران هستید. به دو مسئله جدی می‌توان پرداخت:

1. چرا شما دنبال اثرگذاری در اطرافتان در ایران هستید.
2. تاثیرات استاد دانشگاه بودن در رشته‌های مختلف در اثرگذاری در ایران چه می‌تواند باشد، چه هست.

سوال ۱: چرا شما دنبال اثرگذاری در اطرافتان در ایران هستید.

راستش نمی‌دانم شما چرا دنبال این هستید. اما بسیاری از افرادی که می‌شناسم، در دوران‌های مختلف زندگی به این موضوع ترغیب شده‌اند. کم کم که به استقلال فکری می‌رسند، می‌گویند حالا چرا به ایران؟ چرا به جاهای دیگر خدمت نکنیم؟ مگر نه‌اینکه مردم بقیه دنیا هم انسان هستند، خوب به آن‌ها بپردازم. تازه اگر بتوانم کاری در خارج از کشور انجام بدهم و پولش را بیاورم اینجا که بهتر است. یا اگر کاری انجام بدهم و افتخارش را بیاورم ایران.

سوال ۲: تاثیرات استاد دانشگاه در رشته‌های مختلف

خودم هم در حال حاضر درگیر این مسئله هستم. یک استاد دانشگاه چه می‌کند؟ سوال بهتر این است که کلا یک استاد دانشگاه چه می‌تواند بکند.

گزینه‌ها:

1. تربیت دانشجوهای خوب
2. ایجاد جنبش‌های اقتصادی
3. ایجاد جنبش‌های علمی
4. کار پژوهشی در یک مبحث علمی
5. کار اقتصادی در یک مبحث علمی

شاید باورتان نشود، اما واقعیت این است که بسیار بیش از آن‌چه فکر می‌کنید، یک استاد کامپیوتر می‌تواند اقتصاد ایران را تغییر دهد. حتی می‌تواند راه حل‌هایی تولید کند که دیگران بیایند و در این راه حل‌ها رشد کنند و آن‌ها اقتصاد را تغییر دهند.

از دور که نگاه می‌کنیم، چون ما رشته کامپیوتر خوانده‌ایم، بدی‌های کامپیوتر را می‌شناسیم و سختی‌های کار کردن در آن را. اما چون اقتصاد نخوانده‌ایم، فکر می‌کنیم در اقتصاد حتما می‌توان کارهایی انجام داد، مخصوصا چون کارهای نظری و زیربنایی در آن انجام می‌شود. ولی تا آن‌جایی که بنده می‌دانم، دانش اقتصاد آقایان نیست که کار می‌کند، بلکه وقتی شما می‌توانی در سطح اثرگذارتری وارد بشوی، سلیقه‌های اقتصادی شما کار می‌کند، که البته سلیقه‌ها هم وابسته به دانش اقتصادی است. به عبارت دیگر، شما وقتی در اقتصاد اثرگذار خواهی بود که بتوانی در سطوح بالای تصمیم‌گیری وارد بشوی. همان‌طور، وقتی در کامپیوتر دولتی اثرگذار خواهی بود که بتوانی در سطوح بالای تصمیم‌گیری کامپیوتری وارد بشوی. برای مثال فکر می‌کنید رئیس مرکز تحقیقات مخابرات فردی اثرگذارتر است یا وزیر اقتصاد؟

یک کار دیگری که دارد شکل می‌گیرد، ایجاد روش‌های شغلی است. جا دارد که یادی کنیم از شمارا. شرکتی که برخی تحلیل‌گران داده راه‌اندازی کرده‌اند تا کارهای علمی انجام بدهند در صنعت کشور. اگر این کار بگیرد، معنی‌اش این است که کارهای سطح بالای علمی، حتی تولید علم متصل می‌شود به صنعت و البته این خیلی مهم است. به قول تجار، این شرکت یک تغییر دهنده بازی است. زین پس، احساس اثرگذاری عمیق و با کیفیت را بیشتر می‌توانید در فارغ‌التحصیلان ریاضی پیدا کنید!

MBA و استاد دانشگاه نشدن که داستان دیگری دارد که با فرض‌های ابتدای نامه‌تان جور در نمی‌آید. به هر حال ورودی به اقتصاد کشور نیز کار جالبی است و بسیار هیجان انگیز. برخی از افرادی که وارد کارهای تجاری در کشور شده‌اند، با استفاده از پشتوانه اعتباری علمی و دانشگاهی را در دانشکده کامپیوتر حتما می‌شناسید. مشهور هستند. این هم کار خوبی است. خودتان ببینید آیا به این‌گونه زندگی علاقه‌مند هستید؟

و البته یک نکته‌ای که نباید فراموش شود این است که: شما در حال حاضر چنین فکر می‌کنید که می‌خواهید در ایران اثربگذارید. عموم افرادی که می‌شناسم، در زمان تحصیل در خارج از کشور اثرهای متعددی می‌گیرند. از جمله این اثرات این است که ترجیح می‌دهند از راه دور در ایران اثر بگذارند. اگر شما هم از این ۹۵٪ باشید، قاعدتا کلا این سوال و جواب‌ها برای شما نقش تزئینی خواهد داشت.

در نهایت باید بگویم، خیلی سوال و تصمیم سختی است. اگر من بودم، به هیچ‌وجه به این رشته‌ها نمی‌رفتم. به خاطر جوش، به خاطر این‌که طرز فکری که این رشته‌ها به انسان القا می‌کند، عموما طرز فکری نیست که یک انسان ریاضی‌گونه بپذیرد. اما به هر حال تصمیم‌گیری سخت و حتی توصیه کردن در این زمینه‌ها کار سختی است!

همان‌طور که قبلا گفتم، ترم آینده سه درس ارائه می‌کنم.

درس ریاضیات گسسته (کارشناسی)

درس بهینه‌سازی محدب (کارشناسی ارشد) به همراه دکتر علیشاهی

درس الگوریتم‌های طیفی گراف (کارشناسی ارشد) به همراه دکتر علیشاهی

توصیف درس‌ها را در صفحه‌های درس‌ها می‌گذارم.

طبیعتا در حال حاضر در حال بررسی این هستیم که دقیقا چه چیزی را با چه ترتیبی درس بدهیم. شاید این قسمت، جذاب‌ترین قسمت از ترم باشد که می‌توانی تخیل کنی چه چیزهای جالبی را به چه ترتیبی درس می‌دهی. چند کتاب در مورد بهینه‌سازی محدب به عنوان منبع قابلی بررسی بودند و با چند نفر هم صحبت کردیم و چند درسی که در حال حاضر ارائه می‌شود را نیز مطالعه کردیم. در نهایت کتاب Boyd فعلا در صدر است.

برای الگوریتم‌های طیفی هم‌چنان تصمیم نگرفته‌ام. درس ترویسان را که یک‌بار ارائه کرده‌ام. درس آقای پنگ هست و درس آقای اسپیلمن. همه جالب هستند. برخی کمی ریاضی‌شان زیاد است و برخی کلا کم مغز هستند. برخی قضیه‌های خیلی جالب هم هستند که ای کاش بتوان در درس گنجاندشان. کلا مبحث بیش از این حرف‌ها جالب است.

درس کارشناسی هم که دیگر از این حرف‌ها ندارد. کتابی به هم‌نویسندگی ماتوسک را انتخاب کرده‌ایم که بیشتر خوش بگذرد. ترم گذشته هم همین کتاب درس داده شده است.

دانشجویان، مخصوصا دانشجویان جوان‌تر در مورد هوش مصنوعی و هوش انسانی و ربط این‌ها به هویت انسانی زیاد می‌پرسند. راستش برای من این سوال‌ها عجیب هستند. و راستش پژوهش‌ها و تعریف‌های جالبی از زمان تورینگ روی همین زمینه انجام شده. ای کاش دانشجویان این موضوعات را مطالعه می‌کردند. نامه‌ای در این زمینه و پاسخم را اینجا منتشر می‌کنم، صرفا برای باز کردن سر بحث.

نامه

به تازگی در مورد هوش مصنوعی مطالعاتی داشتم و حالا با مسائلی روبرو شده ام که ذهنم را به خود مشغول کرده است. نمیدانم پرسیدن سوالاتم از شما و پرسیدن نظر شما کار درست و مودبانه ای است یا نه اما این سوالات آن قدری مرا نگران کرده اند که نیاز به کمک شما داشتم.

همانطور که احتمالا می‌دانید با کشفیات و اختراعاتی که به تازگی در این حیطه انجام شده است، نگرانی های زیادی در مورد معنای زندگی انسان و اینکه آیا انسان خود یک ماشین بیولوژیکی است یا نه به وجود آمده است.

سال گذشته میلادی گوگل هوش مصنوعی ای درست کرد که دیگر نیازی به داده زیاد برای یادگیری نداشت و تنها با دانستن قواعد بازی توانست بزرگترین بازیکن بازی Go را شکست دهد. این شروعی خواهد بود برای درست کردن ربات هایی با هوش عجیب و غریب که می توانند مسائل کلی تری را حل کنند.

به طور خلاصه، اتفاقاتی که تا کنون افتاده باعث بوجود آمدن سوال زیر شده:

۱ – آیا هوش مصنوعی می تواند به جایی برسد که کامپیوترها بتوانند احساس و عملکرد مغز ما را همانطور که ما آن را احساس می کنیم داشته باشند؟

۲ – آیا انسان ها صرفا یک سری هوش بیولوژیکی هستند؟

۳ – آیا فکر کردن و نگران بودن از اینها منطقی ست؟

راستش اگر انسان ها یک سری هوش بیولوژیکی باشند، معنی خیلی از مسائل برایم از بین خواهد رفت. عشق، فداکاری، شجاعت، هیچ یک دیگر هیچ معنایی نخواهد داشت و من، احساس من از منی که حسش می کنم، توهمی بیش نخواهد بود.

این صفحه را شروع کرده‌ام. هنوز خیلی جای کار دارد …

معرفی منابع اصلی علوم کامپیوتر

در مورد سخنرانی‌های روز دوم WSS:

همان‌طور که حتما آشنایید، بسیاری از پژوهش‌های کنونی، یک مسئله را می‌گیرند و روش‌های استاندارد یادگیری ماشین را روی آن‌ها اجرا می‌کنند. زحمت اصلی این پژوهش‌ها یافتن ترکیب موفق با پارامترهای موفق است تا منجر به روشی شود که پاسخ بهتری نسبت به روش‌های موجود پیدا کند. در ادامه، این سخنرانی‌ها را یادگیری ساده می‌نامیم.

• دکتر مهدیان: حتما سخنرانی بسیار جالب و به‌روز خواهد بود.
• ساعت ۱۰ تا ۱۱:
  • دکتر رضازاده: یادگیری ساده
  • آقای محفوظی: پیشنهاد روشی برای ارسال پاکت‌ها در شبکه. در حقیقت اگر کارتان شبکه باشد و برایتان ارسال پاکت‌ها در شبکه جالب باشد، باید این سخنرانی به درد شما بخورد، وگرنه، حداقل از خلاصه ارائه به نظر می‌رسد، نکته جدیدی در سخنرانی نباشد.
  • دکتر جعفری: یک مسئله تسهیم راز. قاعدتا مطالب نظری و پرمغزی باید داشته باشد.
• ساعت ۱۲-۱۳:
  • دکتر فضلی: قاعدتا باید شامل برخی مفاهیم در مورد شبکه‌ها باشد. بیش از این نمی‌دانم. به خلاصه می‌آید که شامل برخی مسائل نظری هم باشد.
  • آقای دانشمند: از خلاصه چیز زیادی فهمیده نمی‌شود. در خلاصه نوشته شده که به دنبال تعادل بین قدرت محاسباتی و یادگیری است. اما قاعدتا این مسئله، باید بارها مورد بررسی قرار گرفته شده باشد. به نظر می‌رسد تمامی کنفرانس COLT در همین زمینه‌ها باشد.
  • دکتر ابوالفتح‌بیگی: متوجه نشدم منظور چیست. اما قاعدتا در مورد محدودیت‌های برخی شبکه‌های کوانتومی باید باشد. قاعدتا باید مبحثی نظری باشد.
• دکتر یاسری: خلاصه بسیار کلی است. در مورد شبکه‌های اجتماعی و برخی کارهای محاسباتی روی آن‌ها!
• ساعت ۱۵:۳۰-۱۶:۳۰:
  • دکتر محمودی: نگاهی نظری است به قابلیت تشخیص حمله به شبکه‌ها. باید خیلی جذاب باشد.
  • دکتر بهرک: خلاصه مبهم است. یک کاربرد را مشخص می‌کند.
  • دکتر باقری: در مورد راستی‌آزمایی سبک نرم‌افزارهاست. راستی‌آزمایی سبک را نمی‌شناسم، اما راستی‌آزمایی نرم‌افزارها موضوع پرکاربردی است برای اینکه وقتی یک نرم‌افزار دارید، بتوانید اثبات کنید درست کار می‌کند. چون سخت، و عموما نشدنی است، روش‌های متعددی استفاده می‌شود. قاعدتا باید در همین زمینه‌ها باشد.
• ۱۷-۱۸؛
  • خانم احمدیان: در مورد اینکه داده‌های مختلف در ابزارهای مختلف با سرعت‌های مختلف ذخیره می‌شوند. بیش از این معلوم نبود ارائه در مورد چیست.
  • آقای کریمی: باید خیلی نظری باشد. در مورد یک روش بهینه‌سازی است که در مسئله‌های متعددی می‌تواند استفاده شود، از جمله برخی مسئله‌های مربوط به شبکه‌ها
  • آقای بختیاری: مسئله یافتن یک ژن است در میان داده‌های فراوان. بعید است جنبه نظری زیادی داشته باشد.

مطالب بالا، تنها نظرات اولیه است در مورد ارائه‌ها. ممکن است به علت عدم آشنایی خوب بنده، به درست تشخیص نداده باشم که سخنرانی‌ها چقدر جذاب هستند. پیشاپیش از این موضوع عذرخواهی می‌کنم.

سخنرانی‌هایی که برای خودم جذاب‌تر بوده‌اند را رنگی کرده‌ام.

امیدوارم برای همگی جذاب باشد و خوش بگذرد.

همایش مرزهای علوم زیستی از ۲-شنبه این هفته تا ۵-شنبه در IPM برگزار می‌شود. قاعدتا باید همایش شامل مطالب علمی بسیار با کیفیتی باشد.

هزینه ثبت نام همایش خیلی زیاد بوده و بسیاری در همایش ثبت نام نکرده‌اند. اما امروز از آقای فرجامی، که از برگزارکنندگان همایش هستند، پرسیدم که شرکت در این همایش برای افرادی که هزینه را پرداخت نکرده‌اند چگونه است که پاسخ زیر را دریافت کردم:

سلام آقای دکتر فروغمند
بله کسانی که هزینه را پرداخت نکردند میتوانند شرکت کنند ولی پذیرایی و بسته ها را ندارند و فقط از سخنرانی میتوانند استفاده کنند
با تشکر

امیدوارم همه علاقه‌مندان را در همایش ببینیم.

دیروز به صورت اتفاقی متوجه شدم که دو تا از دوستان در مجله‌های مربوط به nature و science مقاله منتشر کرده‌اند. این‌گونه اخبار، که کما بیش اتفاق می‌افتند، تلنگرهایی هستند برای تشویق برای پژوهش.

در حال حاضر برنامه‌ام تقریبا به صورتی است که وقت خالی ندارم. در هفته چند بار پیش می‌آید که ۲ یا ۳ جلسه هست که تنها می‌توانم در یکی شرکت کنم. و عموما باید با دویدن به جلسه یا برنامه بعدی برسم. عموما شب‌ها برای خواب وقت کم می‌آید. در طول هفته وقت می‌شود ۴ تا ۵ ساعت بخوابم و در انتهای هفته کمی وقت هست تا این کمبود خواب را جبران کنم. هفته‌هایی که آخر هفته‌اش پر است، هفته‌هایی خواهند بود که کارها تلنبار می‌شوند. مثل ۱۰ روز گذشته که تنها یک شب توانستم ۶ ساعت یا بیشتر بخوابم و آن شب هم ۶:۳۰ ساعت خوابیدم. سه‌شنبه گذشته از ۸ صبح تا ۸ شب جلسه داشتم در حالی‌که شب قبلش ۴ ساعت هم نخوابیده بودم. دیشب تا ۳:۳۰ صبح در حال آماده کردن ارائه برای سمینار بودم، در حالی‌که دیگران در حال خارج شدن از تهران بودند.

این حال و هوا برای پژوهش مناسب نیست. پژوهش نیازمند تعمیق در مسئله و آرامش است. این آرامش را مدت‌هاست که رها کرده‌ام برای اینکه حجم کارهای بیشتری انجام بدهم. آیا وقت آن نرسیده است که برای پژوهش بیشتر، کارهای فراوان و مهم را رها کنم؟

دومین گردهمایی پیوند – ویژه پیوند بیوتکنولوژی
پنج شنبه ۳۰ آذر
از ۸:۳۰ تا ۱۷:۰۰

توجه کنید که زمان ارائه بنده تغییر کرده است.

درگاه ثبت نام برای شرکت کنندگان نیز به آدرس زیر در دسترس است.
http://www.evand.com/peyvandgathering

نامه‌ای به این مضمون برای اساتید دانشکده ارسال شده:

استاد محترم
با سلام و تقدیم احترام

چنانچه مستحضرید، سمیناری برای معرفی گرایش‌های تحقیقاتی اساتید دانشکده برگزار خواهد شد. برنامه‌ی این ترم این سمینارها مشخص شده و در پوستر به پیوست تقدیم می‌گردد. در صورت وجود هرگونه اشکال یا ابهام لطفا در پاسخ به همین ایمیل بفرمایید.
این برنامه توسط جمعی از خانم‌های دانشجو و محقق دانشکده، برگزار می‌شود. در این گروه، پیرامون شناسایی و رفع برخی از مشکلات موجود در دانشکده جلساتی داشته‌ایم تا بلکه بتوانیم سهمی در هر چه بهتر شدن دانشکده‌مان داشته باشیم.
یکی از موضوعاتی که در این جلسات مطرح شد، آشنایی کم و حتی در مواردی، عدم آشنایی درست دانشجویان با برخی از زمینه‌های کاری اساتید در دانشکده بود. این مشکل در مورد دانشجویانی که از دانشگاه‌ها و یا دانشکده‌های دیگر برای مقاطع تحصیلات تکمیلی به دانشکده ریاضی می‌آیند جدی‌تر نیز می‌شود. در این مورد به نظر می‌رسد برگزاری جلساتی، هر چند کوتاه، می‌تواند در رفع این مشکل تأثیر بسزایی داشته باشد.

اهدافی که این جلسات می‌توانند محقق سازند به شرح زیر است:

• معرفی زمینه تحقیقاتی
• معرفی درس‌هایی که مرتبط با این حوزه هستند و در دانشکده به طور مرتب ارائه می‌شوند و دروس پیش‌نیاز برای این زمینه کاری
• معرفی مراجع مثل کتاب، مقاله، ژورنال تخصصی برای آشنایی اولیه دانشجویان
• معرفی مسائلی که در حال حاضر یا در آینده‌ای نزدیک در اولویت کار استاد مربوطه است
• معرفی مسائل روز مرتبط با این زمینه در دنیا
• معرفی دانشجویان دکترا و محققین پسادکترا در این زمینه در دانشکده برای ارتباط بیشتر دانشجویان با ایشان (بخصوص معرفی دانشجویان دکترا و محققین پسادکترای خانم برای ارتباط بیشتر دانشجویان دختر با ایشان)
• معرفی مسائلی که در بیرون دانشکده و در ارتباط با صنعت با آن‌ها مواجه هستید

مخاطب این سمینارها، همه دانشجویان دانشکده هستند که فقط دروس کارشناسی مصوب وزارت علوم را گذرانده‌اند.

زمان هر جلسه، در حدود هفتاد و پنج دقیقه پیش‌بینی شده است که این زمان شامل پرسش و پاسخ نیز هست. همچنین در نظر داریم در مورد اساتیدی که زمینه‌های کاری مشابه یا نزدیک به هم دارند، جلسه با حضور هم‌زمان آن اساتید برگزار شود. در این حالت طبیعتا زمان جلسه طولانی‌تر خواهد بود.
خواهشمندیم برگزاری این برنامه را در کلاس‌های درستان به اطلاع دانشجویان برسانید.
از اینکه دعوت ما را پذیرفتید و در این برنامه مهمان ما و دانشجویان دانشکده هستید سپاس‌گزاریم.

با تشکر از توجه شما

گروه مستقل “دختران ریاضی شریف”

پی‌نوشت” در صورت تمایل برای آشنایی بیشتر با گروه، به کانال https://t.me/sharifmathgirls مراجعه فرمایید.

5 آذر 1396

این فایل را نیز پیوست کرده‌اند.