نیتراف
یکی از اساتید بسیار جالب علوم/مهندسی کامپیوتر که در دانشگاه نوشیروانی بابل مشغول به استادی هستند، آقای دکتر غلامی رودی هستند.
برای آشنایی با کارهای ایشان و فعالیت‌های ترویجی ایشان می‌توانید به این آدرس مراجعه کنید.
ایشان مدت‌ها پیش در ایمیلی یک ابزار برای حروفچینی فارسی را معرفی کرده بودند به نام نیتراف که تولید دست خودشان بود. این ابزار از روی یک ابزار برای حروفچینی انگلیسی به نام تراف نوشته شده. ابزار تراف قدیم‌ترها برای حروفچینی در لینوکس استفاده می‌شده.
تعریف خود ایشان از نیتراف را ببینید:
من از ابزارهای موجود برای آماده کردن مستندهای فارسی راضی نبودم و پس از بررسی برنامه‌های موجود، تصمیم گرفتم یکی از نسخه‌های تیراف را تغییر دهم. مدتی از نسخه‌ی تغییر داده شده‌ی Troff برای سیستم عامل Plan 9 استفاده کردم اما در نهایت، به دلیل برخی از محدودیت‌ها، تصمیم گرفتم نسخه‌ی جدیدی از تیراف را بنویسم. چند سال پیش، نیتراف یا Neatroff را نوشتم و پس از آن تقریبا همه‌ی مستندهایم را با این برنامه آماده کرده‌ام.
بخشی از شهرت تیراف به علت صفحات man در یونیکس و پیش‌پردازش‌گر pic برای کشیدن تصاویر است ولی برای تولید مستندهای کامل، بسیار کمتر از تک (لااقل در دهه‌ها اخیر) شناخته شده است. انتخاب لاتک یا تیراف تا حد زیادی سلیقه‌ای است، ولی معماری تیراف، سادگی و انعطاف آن و مخصوصا سرعت ساختن بسته‌های جدید در آن به نظر من بی‌نظیر است (مشابه برخی دیگر از ایده‌های ساده‌ای که توسط برنامه‌نویسان یونیکس معرفی شده‌اند). بنابراین، فکر می‌کنم افرادی که پس از استفاده از هر دو، تیراف را ترجیح دهند، کم نباشند.
اگر دانشجویانی به شما مراجعه کردند که از برنامه‌های حروفچینی موجود، مخصوصا برای نوشتن فارسی ناراضی هستند، به ایشان توصیه کنید نیتراف را یک بار آزمایش کنند. این مستند توضیحات اولیه‌ای در مورد آن می‌دهد.
http://litcave.rudi.ir/neatfbeg.pdf
برای ساده کردن نصب، در توضیحات این فایل تعدادی فونت به صورت خودکار دریافت و استفاده می‌شوند که امیدوارم این گام‌ها در توزیع‌های مختلف لینوکس بدون مشکل یا با تغییر جزئی درست انجام شوند.
اخیرا یک بسته‌ی نسبتا ساده آماده کرده‌ام؛ در فایلی که آدرس را بیان کردم در مورد استفاده از آن توضیحاتی داده‌ام. همچنین، در صورتی که هنوز از ویرایشگر vi استفاده می‌کنید، شاید نیتوی برای شما جالب باشد (که البته رابط گرافیکی ندارد):
https://github.com/litcave/neatvi
برای علاقه‌مندان به حروفچینی، یا دانشجویانی که کلا علاقه‌مند به آزمودن ابزارهای جدید هستند یا برای دانشجویانی که از تک فارسی ناراحت هستند، حتما می‌تواند سر و کله زدن با این ابزار و سادگی امکانات آن جالب باشد. مخصوصا اینکه مقایسه کنید با اینکه برای نوشتن یک پایان‌نامه باید چقدر زحمت بکشیم تا کمی تک یاد بگیریم و اینکه آخرش وقتی یک جاهایی مشکلاتی دارد به این راحتی‌ها نمی‌توانیم مشکلات را حل کنیم.
جالب بود؟
نوشته‌های دیگری که شاید برای شما جالب باشند: